Thảo Vũ và Kilomet 109
Vậy điều gì đã truyền cảm hứng cho Thảo? Bản thân Rượu Sơn Tinh luôn tìm thấy nguồn cảm hứng qua các câu chuyện về những nghệ nhân ngừng sử dụng máy móc hạng nặng và sản xuất hàng loạt. Cho dù đó chỉ là những chiếc búa, cái đục hay đường kim, mũi chỉ – bất kể là lĩnh vực nào, chúng tôi thực sự được truyền cảm hứng bởi những người có thể thoát khỏi các quy ước hiện đại và nắm bắt được các giá trị thực tiễn từ thời kỳ cũ. Đó cũng là lý do vì sao chúng tôi rất vui mừng khi ngồi lại và bàn về nghề thủ công với nhà thiết kế thời trang Thảo Vũ, người phụ nữ có một tình yêu nồng nàn với nghề thủ công và nghệ thuật.
Thảo là người kiến tạo nên tầm nhìn của thương hiệu thiết kế Kilomet 109 (link). Chính cô cũng đã thực hiện các phương pháp sản xuất và nhuộm vải truyền thống, kết hợp chúng với các kiểu dáng hiện đại để tạo ra các sản phẩm may mặc đương đại, vừa có giá trị sử dụng bền vững và vừa thân thiện với môi trường.
Cửa hàng của Thảo toạ lạc trên đường Quảng An, nhìn thẳng ra mặt Hồ Tây. Cô xúc động khi nhớ về niềm đam mê thời trang và thủ công đã bắt đầu trong cô như thế nào.
” Vì thế, chúng tôi đã tự học cách làm mọi thứ cần thiết cho bản thân mình.”
“Tôi được sinh ra và lớn lên ở một làng nghề. Cả gia đình tôi đã từng tự tay làm nên rất nhiều vật dụng, như giỏ đan và quần áo tự may mặc. Ở thập niên 70/80 lúc bấy giờ, chúng tôi không có chợ lớn, siêu thị hay cửa hàng tiện ích để mua những thứ sẵn có như ngày nay. Vì thế, chúng tôi đã tự học cách làm mọi thứ cần thiết cho bản thân mình.”
Bộ sưu tập mới nhất của Thảo, mang tên PHIÊU, là kết tinh của những kiến thức cô thu lượm được trong quá trình ngồi trên ghế nhà trường ở Học viện Thời trang London.
Cái tên PHIÊU mang đến cho chúng ta một cảm giác thư thái, bay bổng. Tựa như một hành trình thoát tục, vượt lên trên khỏi những sự vướng bận thường nhật. Từ ý tưởng manh nha đầu tiên cho đến những sản phẩm cuối cùng, PHIÊU mất tới một năm để hoàn thành.
Cái tên PHIÊU mang đến cho chúng ta một cảm giác thư thái, bay bổng. Tựa như một hành trình thoát tục, vượt lên trên khỏi những sự vướng bận thường nhật. Từ ý tưởng manh nha đầu tiên cho đến những sản phẩm cuối cùng, PHIÊU mất tới một năm để hoàn thành.
TẠO TÁC NÊN MỘT NỀN THỜI TRANG BỀN VỮNG
Mọi chất liệu trong bộ sưu tập PHIÊU của Kilomet 109 đều là những chất liệu bền vững, thân thiện với môi trường bao gồm các loại vải gai, lụa và cotton tự nhiên, cùng với thuốc nhuộm thực vật được trồng bởi bàn tay của những người phụ nữ dân tộc Nùng, H’mông và Thái, nằm ở các bản làng xa xôi ở các tỉnh phía Bắc Việt Nam – Cao Bằng, Hòa Bình, Lào Cai và Hà Giang.
“Con cái của các nghệ nhân không biết cách làm đồ dệt. Chúng không tìm thấy niềm hứng thú và đam mê với may dệt truyền thống nữa. Bởi không ai mua nó hoặc nó chỉ đơn thuần dừng lại ở các cửa hàng lưu niệm mà thôi.”
Các kỹ thuật dệt vải batik phức tạp được truyền từ thế này qua thế hệ khác. Tuy nhiên, những kỹ thuật này đang dần bị mai một đi ít nhiều. Thảo hy vọng rằng bằng cách thuê thêm nhiều dân nữ trong làng, cô có thể làm đóng góp phần nào để duy trì phong tục đang đứng trên bờ “tuyệt chủng” này.
Thảo cho biết: “Có rất nhiều kỹ thuật dệt đã biến mất. Con cái của các nghệ nhân không biết cách làm đồ dệt. Chúng không tìm thấy niềm hứng thú và đam mê với may dệt truyền thống nữa. Bởi không ai mua nó hoặc nó chỉ đơn thuần dừng lại ở các cửa hàng lưu niệm mà thôi.”
Vì hàng dệt truyền thống mất khá nhiều thời gian để sản xuất, nhiều dân làng đang tìm kiếm các sản phẩm thay thế rẻ hơn, không đòi hỏi quá nhiều sức lực, được sản xuất hàng loạt để làm quà lưu niệm. Những loại vải rẻ tiền này được mua với số lượng lớn ở biên giới Trung Quốc với mức giá rất hời. Điều này khiến nhiều người trong làng phải cân nhắc về việc từ bỏ nghề sản xuất dệt lâu đời của họ.
Sự thay đổi này có vẻ rất hấp dẫn và như một món hời lớn với những người muốn kiếm tiền nhanh chóng, nhưng Thảo đã nói không với điều đó.
“Tôi muốn tạo ra thứ gì đó mà tôi cảm nhận được rằng nó tốt. Thấy tốt không đơn thuần chỉ là vẻ thẩm mỹ bên ngoài, mà còn phải đảm bảo được cả chất lượng bên trong. Tôi làm điều này để hỗ trợ cộng đồng, những nhà thiết kế, thương hiệu nội địa và các nghệ nhân.”
Sự khác biệt giữa thời trang bền vững và thời trang nhanh là rất lớn. Thời trang nhanh như một cỗ máy không hồn, tạo ra lợi nhuận bất chấp ảnh hưởng đến mọi thứ xung quanh. Trong khi đó thời trang bền vững như một người nghệ nhân tỉ mẩn, thả hồn, chăm chút cho từng sản phẩm, tuyệt đối không làm hại đến bất kỳ ai khác.
Chúng ta phải chờ hàng tháng trời để tạo ra một sợi vải, vải dệt thành phẩm có màu sáng và chảy với màu sắc tự nhiên xuyên thấu.
“Tôi muốn tạo ra thứ gì đó mà tôi cảm nhận được rằng nó tốt. Thấy tốt không đơn thuần chỉ là vẻ thẩm mỹ bên ngoài, mà còn phải đảm bảo được cả chất lượng bên trong. Tôi làm điều này để hỗ trợ cộng đồng, những nhà thiết kế, thương hiệu nội địa và các nghệ nhân.”
“Phục trang phải phản ánh được chúng ta là ai và chúng ta làm công việc gì.”
“Áo khoác mà tôi đang mặc tốn hai mươi giọt [thuốc nhuộm chàm] để tạo ra được loại màu xanh này. Mỗi ngày, bạn ngâm hai lần từ sáng đến chiều. Bạn để thuốc nhuộm nghỉ qua đêm và ngày hôm sau tiếp tục lặp lại quy trình trong vòng hai tuần. Nếu bạn muốn có tông màu tối hơn, thì sẽ cần thêm khoảng bốn mươi đến năm mươi giọt nữa. Để sản xuất ra một vạt vải chàm màu tối có thể sẽ cần đến hai tháng.”
Công phu nhưng tối giản là 2 cụm từ để nói về các thiết kế của Thảo. Bộ sưu tập PHIÊU của Kilomet 109 gợi lại những hơi thở retro Á châu thập niên 70 và 80, pha trộn với các xu hướng hiện đại hơn như quần cạp cao và áo liền quần.
“Thiết kế của tôi là sự giao thoa giữa Đông và Tây. Tôi thích quần áo chỉnh tề và gọn gàng. Đối với tôi, thiết kế phải thực tế và có tính ứng dụng, nhưng cũng phải tỉ mẩn và có tính thẩm mỹ cao. Phục trang phải phản ánh được chúng ta là ai và chúng ta làm công việc gì.”
“Để sản xuất ra một vạt vải chàm màu tối có thể sẽ cần đến hai tháng.””
CẢM HỨNG TUÔN TRÀO
Theo dòng thời gian, Kilomet 109 đã kiến tạo một tầm nhìn mới về thời trang tại Việt Nam, giữ được những giá trị hiện hữu của truyền thống, thổi hồn vào những nét đẹp của hiện đại.
Xin cảm ơn Thảo Vũ và Kilomet 109 vì đã truyền cảm hứng cho chúng tôi tiếp tục cải tiến những sản phẩm của mình trong tương lai.
Câu chuyện